De Berggorilla’s van Virunga
Door: Jaap van der Waarde
Blijf op de hoogte en volg Jaap
04 Maart 2014 | Congo, Democratische Republiek v, Goma
Mijn camera trilt in mijn handen. Op 2 meter afstand zit een Berggorilla en kijkt me aan. Een bonk spieren, meer dan 200 kilo, hij heet Humbah en is de Silverback leider van deze familie van 16. Humba pakt een takt en begint smakelijk een handvol blaadjes te eten.
Ik ben in het Virunga nationaal Park in de Democratische Republiek Kongo. Dit gebied is een van de meest biodiverse plekken op aarde, met de Berggorilla’s als icoon. Het is ook een van de geologisch rijkste plekken op aarde met grote voorraden goud, zink, coltan en nog veel meer. En het is de plek waar oorlogen in de laatste 20 jaar aan miljoenen mensen het leven hebben gekost.
Op de avond van mijn aankomst in de stad Goma nemen collega’s me mee uit. Het Uruguy batallion van de VN vredesmacht MONUSCO geeft een feestje. Een tent vol met expats host mee op de beat van een Uruguyaanse percussie groep. Als de DJ een Indiase hit draait gaan tientallen Indiërs en Pakistani in de tent helemaal los. Nog maar een half jaar geleden was hier strijd en Goma ingenomen door de rebellen, maar sinds december is er een vredesakkoord.
Op het WWF kantoor geeft collega Anselme een presentatie van zijn prijswinnend ontwerp voor een nieuw houtstoofje. Illegale houtkap voor de productie van houtskool is een van de grootste bedreigingen van het park. Anselme’s stoofje heeft 25% minder hout nodig dan reguliere stoofjes, die al 50% minder hout gebruiken dan open vuur. Er zijn inmiddels duizenden reguliere stoofjes verkocht en bijna de helft van Goma gebruikt ze. Samen met het aanplanten van zo’n tienduizend hectare productiebos moet dit alternatief de vernietiging van het leefgebied van de Berggorilla’s tegen gaan.
Emmanuel, de directeur van het Virunga park, leidt ons rond door de toeristen lodge van het park. De afgelopen 2 jaar was er geen toerist door de oorlog, maar met de vrede kan de lodge winstgevend worden en geld opleveren voor het beheer van het park. Bij de honden kennels maken we kennis met de puppy Bonus. Zo genoemd omdat hij geheel verwacht geboren werd uit de zojuist gekochte bloedhond moeder, getraind op het opsporen van mensen (stropers). In de kennel ernaast rennen 2 vrolijke terriërs, getraind op het opsporen van ivoor en wapens. Lieve honden voor serieus werk.
Mijn gids Yaya loopt voor ons uit door de aardappelvelden over de vulkaan. We zijn op weg naar de Berg gorilla’s, een droom van jaren gaat vandaag voor mij uitkomen. Een muurtje van 1 meter moet duidelijk maken waar de akkers stoppen en het park begint. Maar sinds een paar maanden staat er nog een afscheiding: schrikdraad. Wilde dieren uit het park hebben slachtoffers gemaakt op het veld. Het schrikdraad moet ze binnen het park houden om conflict met de dorpen te voorkomen.
Zodra we onder het schrikdraad door zijn bevinden we ons in dicht bos. Draadmos hangt van de takken van monumentale bomen, manshoge planten ontnemen het zicht. We krijgen mondkapjes voor. De gorilla’s zijn erg gevoelig voor ziekten zoals griep en verkoudheid en we mogen ze niet besmetten. En ineens zijn ze er: een familie Berggorilla’s ligt uit te buiken van het ontbijt, we staan midden in de groep. Een baby gorilla klautert over de planten en knabbelt aan wat blaadjes. Zijn oudere zusje begint met hem te spelen maar al snel loopt het uit de hand. Ze gaat expres bovenop hem zitten en trekt hem aan zijn haren naar zich toe.
Ik ben niet de enige die het ziet, Humba komt luidruchtig uit de struiken, schimpt langs mij heen en gaat pal met zijn rug voor de pestkop zitten. Deze begint heel gedwee Humba’s rug te vlooien terwijl de baby weer bij moeder op de buik klimt. Een mooi staaltje van vaderlijk ingrijpen, moet ik thuis ook eens proberen. De 60 minuten zijn zo voorbij, baby klimt bij moeder op de rug en de groep struint weg door het woud. Wat een vredig tafereel, wat een ervaring!
Ik ben in het Virunga nationaal Park in de Democratische Republiek Kongo. Dit gebied is een van de meest biodiverse plekken op aarde, met de Berggorilla’s als icoon. Het is ook een van de geologisch rijkste plekken op aarde met grote voorraden goud, zink, coltan en nog veel meer. En het is de plek waar oorlogen in de laatste 20 jaar aan miljoenen mensen het leven hebben gekost.
Op de avond van mijn aankomst in de stad Goma nemen collega’s me mee uit. Het Uruguy batallion van de VN vredesmacht MONUSCO geeft een feestje. Een tent vol met expats host mee op de beat van een Uruguyaanse percussie groep. Als de DJ een Indiase hit draait gaan tientallen Indiërs en Pakistani in de tent helemaal los. Nog maar een half jaar geleden was hier strijd en Goma ingenomen door de rebellen, maar sinds december is er een vredesakkoord.
Op het WWF kantoor geeft collega Anselme een presentatie van zijn prijswinnend ontwerp voor een nieuw houtstoofje. Illegale houtkap voor de productie van houtskool is een van de grootste bedreigingen van het park. Anselme’s stoofje heeft 25% minder hout nodig dan reguliere stoofjes, die al 50% minder hout gebruiken dan open vuur. Er zijn inmiddels duizenden reguliere stoofjes verkocht en bijna de helft van Goma gebruikt ze. Samen met het aanplanten van zo’n tienduizend hectare productiebos moet dit alternatief de vernietiging van het leefgebied van de Berggorilla’s tegen gaan.
Emmanuel, de directeur van het Virunga park, leidt ons rond door de toeristen lodge van het park. De afgelopen 2 jaar was er geen toerist door de oorlog, maar met de vrede kan de lodge winstgevend worden en geld opleveren voor het beheer van het park. Bij de honden kennels maken we kennis met de puppy Bonus. Zo genoemd omdat hij geheel verwacht geboren werd uit de zojuist gekochte bloedhond moeder, getraind op het opsporen van mensen (stropers). In de kennel ernaast rennen 2 vrolijke terriërs, getraind op het opsporen van ivoor en wapens. Lieve honden voor serieus werk.
Mijn gids Yaya loopt voor ons uit door de aardappelvelden over de vulkaan. We zijn op weg naar de Berg gorilla’s, een droom van jaren gaat vandaag voor mij uitkomen. Een muurtje van 1 meter moet duidelijk maken waar de akkers stoppen en het park begint. Maar sinds een paar maanden staat er nog een afscheiding: schrikdraad. Wilde dieren uit het park hebben slachtoffers gemaakt op het veld. Het schrikdraad moet ze binnen het park houden om conflict met de dorpen te voorkomen.
Zodra we onder het schrikdraad door zijn bevinden we ons in dicht bos. Draadmos hangt van de takken van monumentale bomen, manshoge planten ontnemen het zicht. We krijgen mondkapjes voor. De gorilla’s zijn erg gevoelig voor ziekten zoals griep en verkoudheid en we mogen ze niet besmetten. En ineens zijn ze er: een familie Berggorilla’s ligt uit te buiken van het ontbijt, we staan midden in de groep. Een baby gorilla klautert over de planten en knabbelt aan wat blaadjes. Zijn oudere zusje begint met hem te spelen maar al snel loopt het uit de hand. Ze gaat expres bovenop hem zitten en trekt hem aan zijn haren naar zich toe.
Ik ben niet de enige die het ziet, Humba komt luidruchtig uit de struiken, schimpt langs mij heen en gaat pal met zijn rug voor de pestkop zitten. Deze begint heel gedwee Humba’s rug te vlooien terwijl de baby weer bij moeder op de buik klimt. Een mooi staaltje van vaderlijk ingrijpen, moet ik thuis ook eens proberen. De 60 minuten zijn zo voorbij, baby klimt bij moeder op de rug en de groep struint weg door het woud. Wat een vredig tafereel, wat een ervaring!
-
05 Maart 2014 - 09:30
Karin Gerritsen:
Wow Jaap, wat een voorrecht om zo dichtbij de berggorilla's mee te maken! Ik kan me voorstellen dat je je camera amper stil kunt houden. Goed hoor van die houtstoofjes, beter weer voor de bossen. Fijn dat het ook allemaal weer een beetje rustig is na zo'n roerige tijd en dat we ook weer verder kunnen met dit mooie Virunga park! -
05 Maart 2014 - 11:51
Arzien:
Wat bijzonder... klinkt adembenemend. Hier doen we het allemaal voor -
05 Maart 2014 - 11:51
Arzien:
Wat bijzonder... klinkt adembenemend. Hier doen we het allemaal voor -
05 Maart 2014 - 17:45
Dorien Kervezee:
Hoi Jaap,
Ik geniet van je reisverhalen!!
groeten uit SChoonhoven. -
06 Maart 2014 - 10:51
Meindert Brouwer:
Spannend - de gorilla's - en informatief - het belang van stoofjes -, leuk! -
07 Maart 2014 - 09:41
Maja:
Wat een inspirerend gorilla-verhaal. Inderdaad eentje om mee naar huis te nemen en thuis toe te passen ;-) Geniet en hou ons op de hoogte! -
17 Maart 2014 - 16:22
Femke :
Leuk verhaal Jaap! En vorige week ook al zo genoten van de prachtige camerabeelden van de groep!
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
